Sejm przyjął nowelizację Kodeksu pracy, która znacząco zmienia zasady ustalania stażu pracy. Nowe przepisy mają wyrównać uprawnienia osób pracujących w różnych formach zatrudnienia – nie tylko na podstawie stosunku pracy, ale również na zleceniu czy prowadzących działalność gospodarczą.

Szerszy katalog okresów wliczanych do stażu pracy

Dotychczas do stażu pracy wliczano praktycznie wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Tymczasem rośnie liczba osób samozatrudnionych oraz wykonujących pracę w ramach umów cywilnoprawnych. Ustawodawca podkreśla, że celem zmian jest ujednolicenie zasad naliczania stażu pracy tak, aby obejmowały szersze spektrum aktywności zawodowej.

Po wejściu w życie zmian do stażu pracy będą wliczane m.in.:

• okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpracy przy tej działalności,
• okresy wykonywania umów zlecenia, umów o świadczenie usług lub umów agencyjnych,
• okresy członkostwa w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych,
• udokumentowane okresy pracy zarobkowej za granicą,
• czas zawieszenia działalności gospodarczej w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem – o ile za ten okres opłacono składki emerytalne i rentowe.

Jak potwierdzić okresy sprzed wejścia w życie ustawy?

Od 1 stycznia 2026 r. pracownicy będą mieli 24 miesiące na dostarczenie dokumentów potwierdzających okresy, które mają zostać wliczone do stażu pracy.

• Okresy zgłoszone do ZUS będą weryfikowane na podstawie zaświadczeń, o które będzie można wystąpić przez PUE ZUS.
• Okresy niezgłoszone do ZUS, a także te dotyczące pracy za granicą lub wykonywania pracy w innych formach, trzeba będzie potwierdzić zgodnie z ogólnymi zasadami – m.in. za pomocą umów, świadectw lub zaświadczeń z właściwych instytucji zagranicznych.

Terminy wejścia w życie

Nowelizacja zacznie obowiązywać w dwóch etapach:

• od 1 stycznia 2026 r. – w sektorze publicznym,
• w sektorze prywatnym – od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.

Skutki dla uprawnień pracowników

Rozszerzenie katalogu okresów wliczanych do stażu pracy może oznaczać dla wielu osób realne korzyści, w tym:

• możliwość uzyskania dłuższego urlopu wypoczynkowego – np. wzrost z 20 do 26 dni po udokumentowaniu dodatkowych lat aktywności zawodowej,
• dostęp do dodatków stażowych, nagród jubileuszowych,
• spełnienie wymogów stażowych potrzebnych do objęcia określonych stanowisk.

Podsumowanie

Zmiany w Kodeksie pracy dotyczące naliczania stażu pracy to ważny krok w stronę równego traktowania osób wykonujących pracę w różnych formach. Wielu pracowników zyska możliwość wliczenia okresów dotychczas pomijanych, co przełoży się na ich uprawnienia pracownicze. Jednocześnie nowe przepisy wymagają od pracowników i pracodawców przygotowania – zgromadzenia dokumentów, aktualizacji procedur i dostosowania się do nowych obowiązków.