Weszła w życie jedna z najistotniejszych od dekady nowelizacji prawa restrukturyzacyjnego. Jej głównym celem jest zwiększenie przejrzystości postępowań, uporządkowanie relacji między dłużnikiem a wierzycielami oraz wzmocnienie mechanizmów kontroli prawidłowości zawieranych układów.

Cele i charakter nowelizacji

Nowe przepisy zostały zaprojektowane tak, aby z jednej strony ułatwić dłużnikom przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji, z drugiej zaś – zagwarantować wierzycielom realną ochronę ich interesów. Regulacje mają charakter wyważony: w pewnych przypadkach mogą ułatwiać przyjęcie układu korzystnego dla dłużnika, w innych natomiast wprowadzają mechanizmy utrudniające przyjęcie rozwiązań niekorzystnych dla wierzycieli.

Kluczowym narzędziem stał się tzw. test zaspokojenia, który pozwala porównać przewidywany poziom zaspokojenia wierzycieli w ramach układu z potencjalnym poziomem zaspokojenia w przypadku ogłoszenia upadłości.

Nowe instrumenty dla dłużników

Nowelizacja wprowadza szereg rozwiązań wzmacniających pozycję przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej. Do najważniejszych należą:

• jednoznaczna ochrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości od chwili obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego,
• wydłużenie ważności głosu w postępowaniu restrukturyzacyjnym do 4 miesięcy,
• objęcie układem wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo, bez konieczności uzyskiwania ich odrębnej zgody,
• możliwość wystąpienia do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie podziału wierzycieli na kategorie interesu, co wiąże sąd na etapie zatwierdzania układu.

Nowe narzędzia dla wierzycieli

Najistotniejszym rozwiązaniem dla wierzycieli jest wprowadzenie obowiązkowego testu zaspokojenia. Dokument ten pozwoli każdemu uczestnikowi postępowania na ocenę, jak wygląda proponowany poziom zaspokojenia w układzie w porównaniu do scenariusza upadłościowego. Wycena majątku dłużnika, zestawiona z możliwymi wariantami jego sprzedaży – zarówno w całości, jak i w trybie likwidacyjnym – dostarczy wierzycielom materiału niezbędnego do podjęcia świadomej decyzji o poparciu lub sprzeciwie wobec propozycji układowych.

Dodatkowym zabezpieczeniem jest wprowadzenie progu kapitałowego – układ nie będzie mógł zostać przyjęty bez poparcia wierzycieli reprezentujących co najmniej połowę ogólnej sumy wierzytelności objętych restrukturyzacją. Zapobiega to sytuacjom, w których niewielka grupa wierzycieli mogłaby przeforsować rozwiązania niekorzystne dla większości.

Nowe obowiązki i wyzwania

Nowelizacja nakłada również większe wymagania na uczestników postępowania. Konieczność przedstawienia testu zaspokojenia na 30 dni przed głosowaniem wymaga starannego przygotowania procesu restrukturyzacyjnego już od jego początku. W niektórych przypadkach może to spowodować konieczność wyboru innej formy postępowania – np. przyspieszonego postępowania układowego zamiast postępowania o zatwierdzenie układu – zwłaszcza przy dużej liczbie wierzycieli.

Znaczenie dla wymiaru sprawiedliwości

Reforma przyczynia się także do wzmocnienia pewności prawa i większej przejrzystości postępowań. Nowe przepisy zapewniają zgodność polskiego prawa z unijnymi standardami równego traktowania wierzycieli i dłużników. Dodatkowo sądy otrzymują narzędzia pozwalające na wcześniejszą kontrolę podziału wierzycieli na kategorie interesu oraz możliwość modyfikacji propozycji układowych. W praktyce daje to większe szanse na uratowanie przedsiębiorstw i ochronę majątku wierzycieli przed upadłością.

Podsumowanie

Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego to krok w stronę bardziej przejrzystego, sprawiedliwego i efektywnego systemu. Dłużnicy zyskują narzędzia do skuteczniejszej restrukturyzacji, wierzyciele – większą ochronę swoich interesów, a sądy – mechanizmy lepszej kontroli i eliminowania ryzyka nadużyć. Nowe regulacje wymagają jednak większej staranności w przygotowywaniu postępowań restrukturyzacyjnych, co w praktyce oznacza konieczność profesjonalnego wsparcia prawnego już od samego początku procedury.