Data Act to rozporządzenie UE, którego regulacje w większości weszły w życie już 12 września 2025 roku. Określa ramy prawne, które mają na celu zwiększenie dostępności i wykorzystania danych generowanych przez urządzenia połączone i usługi z nimi związane, z wyjątkiem danych osobowych, które są regulowane przez RODO. Urządzenia połączone, czyli sieci połączonych urządzeń, które pozyskują, generują lub zbierają dane dotyczące swojego działania, wykorzystywania lub środowiska.

Głównym celem Data Act jest umożliwienie użytkownikom urządzeń połączonych dostępu do danych generowanych przez takie urządzenia, czyli dostępu do danych generowanych przez np. sprzęt AGD, samochody, ale również coraz popularniejsze smartwatch.

W przypadku braku możliwości zapewnienia użytkownikom bezpośredniego dostępu do danych generowanych przez takie urządzenia, zastosowanie znajdzie mechanizm, który uprawnia użytkowników do zwrócenia się z wnioskiem do posiadacza danych (np. producenta) o udostępnienie danych łatwo dostępnych.

Pozostałe obszary, które są regulowane przez nowe przepisy Data Act to między innymi:

• Kwestia udostępnienia danych – użytkownicy mogą udostępniać swoje dane innym podmiotom, takim jak dostawcy usług naprawczych czy ubezpieczyciele, co w konsekwencji powinno mieć przełożenie na większą konkurencyjność usług.
• Zasada przejrzystości – producenci urządzeń mają obowiązek informować użytkowników o rodzaju danych zbieranych przez ich urządzenia oraz umożliwić łatwy dostęp do tych informacji.
• ochrona przed nadużyciami – regulacje Data Act wprowadzają mechanizmy zapobiegające wykorzystywaniu danych w sposób nieuczciwy, np. poprzez wprowadzenie katalogu nieuczciwych postanowień umownych dotyczących dostępu do danych i ich dalszego wykorzystywania.

Data Act stanowi istotny krok w kierunku uregulowania dostępu do danych na terenie UE. Dzięki niemu użytkownicy zyskują większą kontrolę nad swoimi danymi. Skuteczne wdrożenie tego rozporządzenia wymaga jednak współpracy między państwami członkowskimi, firmami i użytkownikami, jak również samej szerszej implementacji tych przepisów do porządku krajowego.